বচন

সংজ্ঞাবোধক বিশেষ্য পদৰ দুই বচনঃ একবচন আৰু বহুবচন । এটাক বুজালে একবচন আৰু এটাতকৈ অধিকক বুজালে বহুবচন বোলে ।

• পদৰ বহুবচন বুজাবলৈ কেতবিলাক শব্দ বা প্ৰত্যয় ব্যৱহাৰ হয় । যেনঃ বোৰ, বিলাক, হঁত, সকল, লোক আৰু মখা ।
• বহুবচনৰ প্ৰত্যয় পদৰ শেষত যোগ হয় । যেনেঃ মানুহবোৰ, ল’ৰাহঁত, গৰুবিলাক ।
• বহুবচনৰ পদত, বিভক্তি বহুবচন প্ৰত্যয়ৰ পাছত যোগ হয় । যেনেঃ মানুহবোৰে, মানুহবোৰক, মানুহবোৰেৰে ।

বহুবচনৰ নিয়মসমূহ

১. বস্তুৰ পৰিমাণ আৰু সংখ্যা দুয়োকো বুজাবলৈ বহুবচনত “বোৰ” আৰু “বিলাক” ব্যৱহাৰ হয় । যেনেঃ চাউলবোৰ, চাউলবিলাক ।

২. মানুহ বুজোৱা শব্দৰ বহুবচনত, অনাদৰত, অৰ্থাৎ তুচ্ছ ভাব থকা বা নথকাত “বোৰ” ব্যৱহাৰ হয় । যেনেঃ চোৰবোৰ, ল’ৰাবোৰ ।

৩. মানুহ বুজোৱা শব্দৰ বহুবচনত, আদৰত, অৰ্থাৎ তুচ্ছ ভাব নাথাকিলে “বিলাক” ব্যৱহাৰ হয় । যেনেঃ পণ্ডিতবিলাক, ল’ৰাবিলাক । *চোৰ বা ডকাইতবিলাক অসঙ্গত ।

৪. মানুহ বুজোৱা শব্দৰ বহুবচনত, অনাদৰত, অৰ্থাৎ তুচ্ছ ভাব থকাত “হঁত” ব্যৱহাৰ হয় । তেতিয়া বিশেষ কেইটামান মানুহক বুজায় । যেনেঃ ল’ৰাহঁত, কুলিহঁত ।

৫. সম্বন্ধ বুজোৱা শব্দৰ বহুবচনত সম্ভ্ৰমাৰ্থতো “হঁত” ব্যৱহাৰ হয় । যেনেঃ দেউতাহঁত, ককাইদেউহঁত ।

৬. গালি স্বৰূপে জন্তুৰ নাম মানুহত ব্যৱহাৰ কৰিলে সেই জন্তুৰ নামতো বহুবচনত “হঁত” ব্যৱহাৰ হয় । যেনেঃ গৰুহঁত, কুকুৰহঁত ।

৭. লোক আৰু সকল সম্ভ্ৰম, সম্মান বা সমীহ ভাবাৰ্থত ব্যৱহাৰ হয় । যেনেঃ চাহাবলোক, পণ্ডিতসকল । *বহুবচন চিন স্বৰূপে “লোক” শব্দৰ ব্যৱহাৰ অতি বৰল ।

৮. বস্তুৰ পৰিমাণ আৰু সংখ্যা বুজাবলৈ বহুবচনত কেতিয়াবা “মখা” শব্দ ব্যৱহাৰ হয় । যেনেঃ লাড়ুমখা, পানীমখা । * বহুবচনৰ চিন স্বৰূপে “মখা” শব্দৰ বয়ৱহাৰ মৌখিক, লিখিত পৰিমাৰ্জ্জিত ভাষাত ব্যৱহাৰ নাই । কিন্তু মাউখ অৰ্থত মাৰ্জ্জিত ভাষাতো “মখা” ব্যৱহাৰ হয় । যেনেঃ সান্দহৰ মখা ।

বিভক্তি অনুসাৰে সংজ্ঞাবোধক বিশেষ্যৰ ৰূপ

টোকাঃ

অনলাইন শব্দ-বিভক্তি সঁজুলিৰ কাৰণে ইয়াত যাওঁক ।